Polskie wzornictwo XX wieku - "Rzeczy niepospolite"

"Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku" pod redakcją Czesławy Frejlich

Jakiś czas temu próbowałam sobie przypomnieć, kiedy zaczął się boom na polskie wzornictwo - mam tu na myśli przede wszystkim projekty z lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Krzesła ze sklejki, okrągłe stoliki, charakterystyczne fotele, ceramika i szkło osiągają dziś na aukcjach (przede wszystkim allegro) bardzo wysokie ceny. Nie mam tu na myśli tylko figurek z Ćmielowa, które od zawsze cieszyły się dużą popularnością. Chyba momentem, w którym polski dizajn zaistniał w bardziej masowej świadomości (także i mojej w znacznie większym niż przedtem stopniu) była inauguracja wystawy w Muzeum Narodowym "Chcemy być nowocześni", prezentująca dokonania polskich projektantów z lat 1955 - 1968. Wówczas okazało się, że rodzime meble, sprzęty codziennego użytku, tkaniny, urządzenia techniczne oraz architektura były równie interesujące jak te z Zachodu. I były nasze, polskie!

Album "Rzeczy niepospolite" to opis sylwetek 39 najważniejszych polskich twórców, działających i tworzących iście niepospolite rzeczy na przestrzeni XX wieku. Autorzy tekstów (bo jest ich tu 21) kreślą historię polskiego dizajnu, opisują projektowanie przed I wojną światową, środowisko Warsztatów Krakowskich, wzornictwo międzywojnia, PRLu - mamy tu architektów, rzeźbiarzy, malarzy, twórców tkanin, projektantów mebli, ceramiki i szkła, projektantów mody, a także twórcę parowozu.

Szklane wyroby Huty J.Stolle "Niemen" projekt Michał Titkow

Największą zaletą albumu są jednak zdjęcia - ogromna ilość fotografii pozwala dokładnie przyjrzeć się omawianym projektom.

Fabryka Wyrobów Srebrnych i Platerowanych "J. Fraget" 1933 - 37, projekt Julia Keilowa

Krzesło gięte ze sklejki  - 1956/ karafka i kieliszki ze szkła sodowego - 1947/1949 projekt Jan Kurzątkowski

 

Krzesło z giętej sklejki 1960 projekt Władysław Wincze

Fotele 1954 - 1957 projekt Maria Chomentowska

Fabryka Porcelany i Wyrobów Ceramicznych w Ćmielowie 1958 (kot)/ Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie 1957 (sroka) projekt Mieczysław Naruszewicz

Samochód Smyk dla Szczecińskiej Fabryki Motocykli 1957 projekt Janusz Zygadlewicz

Projekt telefonu 1959 Andrzej Pawsłowski

Huta Szkła Gospodarczego Ząbkowice 1973 - 1978

Szkoda, że tak wiele z przedstawionych w albumie projektów było tylko prototypami lub weszło do produkcji w bardzo ograniczonej ilości. Wiele z nich miało też wysokie ceny. Nie dziwi zatem fakt, że współcześnie wszystkie projekty, które się zachowały i nie są własnością któregoś z muzeów, są bardzo kosztowne.

Przejrzyjcie domową porcelanę, przyjrzyjcie się uważnie krzesłom w mieszkaniach dziadków, spójrzcie w górę na klosze lamp - może znajdziecie wśród nich któryś z opisywanych projektów.

W osobnym poście pokażę Wam projekty polskich tkanin i ich twórczynie - naprawdę, mamy być z czego dumni!